Khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori) – Nguyên nhân và cách phòng ngừa bệnh dạ dày
Helicobacter pylori (H. pylori) là một loại vi khuẩn Gram âm có khả năng sống trong môi trường axit cao của dạ dày người. Đây là một trong những tác nhân gây ra nhiều bệnh lý về dạ dày và hệ tiêu hóa, bao gồm viêm loét dạ dày, viêm dạ dày mạn tính và thậm chí là ung thư dạ dày. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về khuẩn H. pylori, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa bệnh lý liên quan đến vi khuẩn này.
1. Helicobacter pylori là gì?
Helicobacter pylori là một loại vi khuẩn có hình dạng xoắn, có khả năng di chuyển trong niêm mạc dạ dày nhờ vào một lớp chất nhờn đặc biệt giúp bảo vệ nó khỏi axit dạ dày. Khuẩn H. pylori có thể tồn tại và phát triển trong môi trường axit mạnh của dạ dày, nơi mà đa số các vi khuẩn khác sẽ bị tiêu diệt.
Loại vi khuẩn này được cho là có mặt ở khoảng một nửa dân số thế giới và là nguyên nhân chính gây ra nhiều bệnh lý dạ dày. Tuy nhiên, không phải tất cả những người nhiễm H. pylori đều bị bệnh, nhiều người có thể mang vi khuẩn này mà không có triệu chứng rõ rệt.
2. Nguyên nhân lây nhiễm H. pylori
- pylori chủ yếu lây truyền qua đường tiêu hóa, thông qua các yếu tố sau:
- Ăn uống không sạch sẽ: Vi khuẩn này có thể lây truyền qua thực phẩm và nước uống bị nhiễm bẩn. Việc ăn thực phẩm không được chế biến sạch sẽ hoặc sử dụng nước không đảm bảo vệ sinh có thể khiến bạn dễ dàng bị nhiễm khuẩn.
- Tiếp xúc trực tiếp với dịch cơ thể: Vi khuẩn có thể lây qua tiếp xúc với nước bọt hoặc phân của người bị nhiễm. Điều này có thể xảy ra khi dùng chung đồ ăn, dụng cụ ăn uống hay tiếp xúc gần gũi với người bệnh.
- Môi trường sống: Những khu vực có điều kiện vệ sinh kém hoặc đông đúc là nơi vi khuẩn này dễ dàng lây lan, đặc biệt là trong các khu vực có chất lượng nước uống thấp.
3. Triệu chứng của nhiễm khuẩn H. pylori
Nhiễm khuẩn H. pylori không phải lúc nào cũng biểu hiện triệu chứng ngay lập tức. Tuy nhiên, khi bệnh phát triển, một số triệu chứng có thể xuất hiện, bao gồm:
- Đau bụng, đặc biệt là ở vùng dạ dày: Đây là triệu chứng phổ biến nhất. Đau thường xuyên, đặc biệt là khi đói hoặc vào ban đêm.
- Chướng bụng, đầy hơi: Người nhiễm khuẩn có thể cảm thấy bụng đầy và khó tiêu.
- Buồn nôn hoặc nôn: Một số người bị viêm loét dạ dày do H. pylori có thể cảm thấy buồn nôn hoặc nôn.
- Sút cân bất thường: Khi vi khuẩn ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa, cơ thể có thể mất cảm giác thèm ăn, dẫn đến giảm cân.
- Máu trong phân hoặc nôn: Trong trường hợp bệnh tiến triển nặng, người bệnh có thể gặp phải tình trạng xuất huyết tiêu hóa, với dấu hiệu là phân đen hoặc nôn có máu.
4. Chẩn đoán nhiễm khuẩn H. pylori
Để chẩn đoán nhiễm khuẩn H. pylori, bác sĩ có thể sử dụng một trong các phương pháp sau:
- Xét nghiệm hơi thở (urea breath test): Đây là phương pháp phổ biến và chính xác để xác nhận sau khi diệt Hp và phát hiện H. pylori. Người bệnh sẽ uống dung dịch chứa urea, và sau đó thở vào một túi để kiểm tra xem có khí CO2 có chứa isotop của urea hay không. Phương pháp này thường được sử dụng kiểm tra Hp sau khi uống thuốc diệt Hp
- Xét nghiệm máu: Đây là cách đơn giản để phát hiện sự hiện diện của kháng thể H. pylori trong máu. Phương pháp này sẽ sử dụng cùng với nội soi dạ dày để chẩn đoán nhiễm Hp với những trường hợp chưa diệt Hp bao giờ.
- Xét nghiệm phân: Xét nghiệm phân giúp xác định sự có mặt của vi khuẩn trong hệ tiêu hóa.
- Nội soi dạ dày: Nếu có dấu hiệu loét dạ dày hoặc các vấn đề nghiêm trọng, bác sĩ có thể tiến hành nội soi để lấy mẫu mô dạ dày, từ đó xác định sự có mặt của H. pylori.
5. Điều trị nhiễm khuẩn H. pylori
Nhiễm khuẩn H. pylori có thể điều trị hiệu quả bằng thuốc. Phác đồ điều trị thường bao gồm:
- Kháng sinh: Để tiêu diệt vi khuẩn, bác sĩ thường kê đơn một hoặc hai loại kháng sinh.
- Thuốc ức chế axit (PPI): Những thuốc này giúp giảm axit dạ dày, tạo môi trường thuận lợi cho kháng sinh hoạt động.
- Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày: Giúp giảm tổn thương niêm mạc dạ dày do vi khuẩn gây ra.
Điều trị đầy đủ và đúng phác đồ là rất quan trọng để tránh nguy cơ tái nhiễm hoặc các biến chứng như loét dạ dày tái phát. Tại Nhật, điều trị Hp thường uống thuốc trong 7 ngày, mỗi ngày 2 lần (sáng, tối). Nếu diệt lần đầu chưa thành công thì sẽ tiến hành diệt lần 2.
Tỷ lệ tái phát Hp sau khi diệt thành công là rất thấp khoảng 1~3%
6. Cách phòng ngừa nhiễm khuẩn H. pylori
Để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn H. pylori, bạn có thể thực hiện một số biện pháp phòng ngừa sau:
- Giữ vệ sinh cá nhân: Rửa tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Chú ý đến nguồn thực phẩm và nước uống: Sử dụng thực phẩm sạch và nước uống đảm bảo vệ sinh.
- Không dùng chung đồ ăn, dụng cụ: Tránh chia sẻ đồ ăn hoặc dụng cụ ăn uống với người khác, đặc biệt là những người có triệu chứng viêm dạ dày.
- Tăng cường hệ miễn dịch: Ăn uống đủ chất, duy trì sức khỏe tổng thể để giúp cơ thể chống lại vi khuẩn.
Kết luận
Helicobacter pylori là một trong những tác nhân gây bệnh dạ dày phổ biến, nhưng nếu được phát hiện và điều trị kịp thời, bạn có thể tránh được các biến chứng nghiêm trọng như viêm teo dạ dày thậm chí là ung thư dạ dày. Nên khi phát hiện có khuẩn Hp hãy nhanh chóng điều trị kịp thời. Bằng cách chú ý đến vệ sinh cá nhân, chế độ ăn uống hợp lý và đi khám khi có triệu chứng bất thường, bạn có thể giảm thiểu nguy cơ nhiễm khuẩn này. Nếu bạn nghi ngờ mình bị nhiễm H. pylori, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị.
HGT JAPAN cung cấp dịch vụ phiên dịch y tế hỗ trợ khám, điều trị bằng phương pháp tế bào gốc… tại Nhật Bản, và đang phân phối thực phẩm chức năng và dụng cụ phúc lợi y tế chính hãng. Quý khách có nhu cầu vui lòng liên hệ để được tư vấn chi tiết.
